Boże Narodzenie, które ostatnio przeżywaliśmy, to święto ukazujące nam zarówno boskość, jak i człowieczeństwo Pana Jezusa. W obrządku łacińskim, święta Bożego Narodzenia, już dawno odeszły w zapomnienie, jednak Kościół greckokatolicki świętuje święto Narodzenia Pańskiego 13 dni po świętach rzymskokatolickich - 7 stycznia.
Różnica ta wynika z używania przez grekokatolików kalendarza juliańskiego, a nie tak jak w Kościele łacińskim, kalendarza gregoriańskiego.
Przeddzień świąt greckokatolickich to, podobnie jak w polskiej tradycji, Wigilia, która po ukraińsku nazywa się Swjat-Weczir. Wigilia rozpoczyna się wspólną modlitwą. Śpiewa się wtedy troparion Narodzenia Pańskiego i czyta się fragment ewangelicznego opisu o Narodzeniu Pańskim. Wschodni katolicy nie łamią się opłatkiem. Zamiast niego, dzielą się prosforą. Jest to przaśny chleb z miodem. Na stole wigilijnym tradycyjnie znajdziemy 12 potraw, z których najważniejszą dla tradycji wschodniej jest kutia. Kutia to potrawa składająca się z gotowanej pszenicy, maku i miodu. Ziarna pszenicy to symbol wieczności i życia, a miód i mak symbolizuja wieczne szczęście w niebie.
Ważnym elementem świątecznego wystroju domów greckokatolickich osób jest choinka. Dawniej w domach stawiało się snop perzenicy - dziaducha (ukr. diduch). Symbolizował on duchy przodków oraz noworoczny urodzaj.
Oczywiście, święta nie mogą obyć się bez wspólnego kolędowania. Po wspólnej wieczerzy, całe rodziny wspólnie śpiewają ukraińskie kolędy, które są obecne w życiu Kościoła greckokatolickiego, aż do 15 lutego, czyli Święta Ofiarowania Pańskiego.
Mało spotykane są szopki w cerkwiach. Zastępuje ją natomiast ikona Narodzenia Pańskiego, którą wystawioną na tetrapodzie, werni calują na znak oddanej czci.
W liturgicznej tradycji Kościoła Wschodniego nie ma Mszy św. o północy, zwanej Pasterką. Wschodni chrześcijanie obchodzą tzw. Wseniczne bdinije. Jest to całonocne czuwanie, które rozpoczyna Liturgia św. Bazylego Wielkiego z Weczirnią (Nieszporami), a wieńczy uroczysta Msza św. z Bożego Narodzenia.
Charakterystyczne dla wschodniego Bożego Narodzenia, jest to, że jest ono obchodzone przez trzy dni. W pierwszym, głównym dniu wierni zgłębiają tajemnicę Narodzenia Pańskiego. W drugim obchodzą wspomnienia Najświętszą Bogurodzicę i św. Józefa Oblubieńca. W trzeci, ostatni dzień, Kościół obchodzi wspomnienie św. Szczepana - pierwszego męczennika.
Mimo wielu różnic w obrządku i tradycji, nie zapominajmy, że Święta Bożego Narodzenia ukazują nam, że bycie chrześcijaniem, nieważne czy rzymokatolikiem, czy grekokatolikiem, rozpoczyna się od człowieczeństwa, a Bóg wpierw rodzi się w naszych sercach.
Źródło: oaza.pl
MG